واژه های پارسی

گل محمدی — گل گلاب

حافظه — یادمان

نوشتن واژه ها — گردآوری واژه ها

محصول — فرآورده

حافظه — یادمان

نوشتن واژه ها — گردآوری واژه ها

محصول — فرآورده

منابع طبیعی — داشتمان های زیست بومی

وقتی که — هنگامی که

منابع آبی — آب کان ها

گوش کردن — گوش سپردن

کیفیت و کمیت — چونی و چندی

با احترام محترما — ارجگزارانه ارجمندانه

فیلم — نماگهی

صدا و سیما — ندا و نما

ماشالله (اگر خدا خواست) — نوم خدا

یارستن — یارایی داشتن

گاو صندوق (گنجه)  — گنجورخانه

حلال و حرام — روا و ناروا

خانه — سرای

اتاق خواب — خواب خانه

صندلی ( از چوب صندل نام تازی) — چارپایه کرسی

بیهق — سبزه وار

حبوبات— بنشن

سلامت — تندرست

وقت بخیر — هنگام خوش

حسن ختام — فرجامین سخن

فرهنگ سازی — فرهنگ نمایی  روشنگری

فی البداهه — ناگهانی بیکباره

عالی — شاهکار

ضرب المثل — زبانزد

وقت بخیر — روز خوش

انشاالله — به امید خدا

ماشاالله — نام خدا  نوم خدا

راجع به راجب — در باره ی

جزر و مد — آب خیز آب خفت

پروسه — فرآوری

درمان در امان — چاره کردن

دیبا — اتلس

ساحل — کرانه

یادش بخیر — یادش خوش

لباس — رخت

دری وری نگوییم — دری زبان ماست

امضا — دستینه

قدم به قدم — گام به گام

درشکه (روسی) — کالسکه

شبستان —-شب + استان

انعکاس — بازتاب ,بازتاب صدا— پژواک

بیمار — بیم + آر

ولی و اما — مگر

حنجره نواز — گلو نواز

بلافاصله — بی درنگ

غلط — اشتباه

صاحب — دارنده

صحبت — گفتگو  گپ زدن

خیلی — بسیار

گواه گیران — عقد کنان

طول می کشد — زمان می برد

خاموش — ساکت ( آتش را آرام کن)

درس گرفتن — آموزش گرفتن

خاطره — یاد

با احترام محترما — ارجمندانه

جدا — سوا

عید — جشن

هویت —شناسه

طیاره — هواپیما

فیلم — نمایش

رهسپار شد — رهسپار گردید

پایورزی — پشتکار داشتن ( مثبت)

پا فشاری — (اصرار) ( منفی)

تفسیر اوستا — زند اوستا

خر — حیوان

الاغ — فردی که سوار بر خر نامه می رسانده

پیرامون — پیراستار

هوش — جان هم معنی می دهد

فریبا — پریوا

دژم — خمار

سروش — آگاهی از درون وبیرون

ایران — از آن ایر

توران — از آن تور

کنار رود — رودبار

پارس — اهل پارس

پارت — پارتیزان پهلوان

فرق نقد و انتقاد و پژوهش — نقد و انتقاد خرده گیری برای زنده ها و پژوهش برای زنده ها

سترون — نازایی

مشروع — شرعی رژیم مشروع است اما نارواست

سقف — آسمانه

اثر — نشان

الکتریسیته — کهربا

جرقه — درخش

طولانی — دراز

افراط و تفریط — فزون خواهی و کم خواهی

بعد — سپس

تاخر و تقدم — پساپیش

تقابل — رویارویی

خیام خوانی — خیام سرایی

خوش لباس — خوش پوش

خوش سلیقه — خوش پسن

ماشین لباسشویی — ماشین رختشویی

نجاری — درود گری

صدا کرد — آواز داد

محل — برزن

اذیت — آزار

عادلانه — دادگرانه

باره — اسب , دیوار

اول اندیشه وانگهی گفتار — پیش اندیشه سپس گفتار

شعر — چکامه چامه سرود

صدا و سیما — ندا و نما

شاعر — سراینده ( مرد و زن)

نقاشی — نگارگری

نقش — نخش

عکس — نگاره

عکس — فرتور

تقریبا — نزدیک به , پیرامون

انیمیشن — نما گردان

محیط زیست — زیست بوم

آگهی — نماهنگ

نتیجه — هوده (بی نتیجه — بیهوده)

حامله — باردار ,میوه دار

ولیعهد — اورنگ جو

صفحه — رویه

مراسم مرده — پرسه

عرب — رساگو

کاریز — کاه ریز

مرد و زن — همسر ( کاربرد فقط در ایران)

برگشتن — روی برگرداندن

باز گشتن — از جایی باز گشتن

سوال و جواب — پرسش و پاسخ

نهفته — چیزی که در نهان است ( نهان — جای)

گبر — بزرگ (زن و مرد)

دیو — اندیشمند بد کنش

جناب — برای زن و مرد بکار می رود

کمیت و کیفیت — چندی و چونی

مصنوعی — دست ساخت

دفاع — پدافند = پد+ آفند(آفند = حمله)

سپهسالار — سالار سپاه

اسیر — بندی دربند

حمله — یورش

حرص و طمع — آز

عدالت — دادگری تعداد — شمار

لختی — دمی

نگاه — چشم براهی , نگهبانی, نگاه کردن

شراب — می , باده (شراب ایرانی نیست)

سزارین — رستم زاد

حامله(حمال) — باردار, میوه دار

فلات — پشته

یادش بخیر — یادش خوش

ناعادلانه — نادادگرانه

هویت — شناسه

خزانه — گنجور

مدیر — گرداننده

دعوت — فراخوان

تیمارستان — تیمار + استان

بیمارستان — بیم + آر + استان

من — اندیشه

وهومن — اندیشه نیک

خوشبخت — خوش زندگی

رقابت — چالش

قناد — شیرینی پز

کوچک و بزرگ — خرد و کلان

کوچکتر و بزرگتر — کهتر و مهتر

صدا —  آوا

کشف — یافته

انتقام — خون خواهی

جراحی — کارد درمانی

اتوبان — شاهراه

رقابت — چالش

عسل — انگبین

سکنجبین — سرکه انگبین

وهومن — اندیشه نیک

دژمن — دژ + من — ضد اندیشه

آذر— آتش

آگر — آتش

سرحد — مرز

شهید — جانباخته

قنات — کاریز کاه ریز

نقاشی — ارژنگ

مانترا درمانی — سرود درمانی

برق — کهربا

پرانتز — دو ابرو

کروشه — دو ابروک

جل اثقال — گران کش

آمبولانس — کسل کش

رامشگر — آرامشگر

نماز — نمیدن دستها فراز و سر خم

خوردن — بهره ور شدن

سر به فلک — سر به آسمان

باره — اسب دیدار

تخت گاه — پایتخت

خدایگان — کسی که جایگاه پادشاهی دارد

گردنکش — به چم مثبت زورمند

میان کیانی — اسب کیانی

کوچه علی چپ — خودش و به اون راه میزنه

منشی — دستیار

بخت — ستاره شناسی  سرنوشت

فرهنگ — انسانی گری

گل نوشته — کف نوشته

تیوری — گمان

خوشبختانه — خوش بیارانه

بدبختانه — بد بیارانه

بانو — روشنایی — نبود ترس — دید را باز می کند

فرضیه — اثبات که می شود— علم

فوق العاده — بی مانند شاهکار

آیین — از زبان اشاره تاگفتگو تا اکنون که موبایل است ( تغییر می کند)

فرهنگ — زمین است بنیاد است ( کوه آب ساختمان ها تغییر می کنند نمادی از آیینند)

فرهنگ دیده می شود بازتاب دارد اندیشه باز تاب دارد

جالیز — پالیز

پلیس ( شهر ) — پاسبان شهربانی آگاهی کار آگاه کلانتری (کلان = بزرگان)

منی — از روی اندیشه (مثبت)

منی — خودپسندی (منفی)

سیزده بدر — سیزده به در

قصر — کاخ

فاضلاب — پساب

پیش — روبرو

نزد — نزدیک

حافظه — یاد  ویر

تقصیر — گناه

اسباب کشی — کوچ کشی

برتری گزینی بهتر از بیشتری گزینی

تحت الشعاع — زیر فروغ

خواهشا — با خواهش

سحر — پگاه

عجیب — شگفت انگیز

تازی — تازنده

تازی — طایی( حاتم طایی) نام مکان — تازی = عربی

وقت بخیر — روزگار نیک هنگام خوش

دفعه —بار

ادامه دادن — دنبال کردن

عبور و مرور — آمد و شد

نذر — نیاز

اشوان — جمع اشو

سروش و اشا — آرمان نیک

جوهر کلام — گوهر کلام

برز  ورز یکی هستند — برزگر ورزگر

کیوسک — کوشک ( بخشی از کاخ — ییلاقی)

مربع — دوپهلو

مکعب — سه پهلو

ایندرا گاندی — نامش را از شوهرش گرفته دختر نهرو است

چینی ها 6500 نشانه در زبان خود دارند

افسر — تاج

اورنگ — تخت

اورنگ جو — ولیعهد

تمایل — گرایش

مراقبه — مدیتیشن — خود آرامی  رامشیدن

سهم — بهر

زن به زبان کردی — ژن

موبد — ویروس ( در سلول رسوخ می کند)

آریایی — شریف درستکار

لهراسب — اسب تندرو

فرخ — رخش فر دارد

تور — روباه است نه گرگ

پرستنده — پرستار غلام عرب نیست پیراستار کسی که پیرامون می ایستد

جر اثقال — گران کش

دین ایرانی — دینا وجدان

دین عرب — عقل چارچوب دارد عقل بسته است خرد باز است

ولیعهد — اورنگ جو( جویای تخت)

ولیعهد — دیهیم جو ( جویای تاج)

نازا — سترون

استر — حیوان نازا

72 تن — کمر بند لباس بچه های زرتشتی  از سه طناب 24 تار تشکیل شده که میشود 72 به این لباس کستی یا کشتی می گویند

آران — آذربایجان شوروی

هگمتانه — جای گرد آمدن

فرق — توفیر

مراسم — آیین ها

دیروز – پریروز – پس پریروز- پسین پس پریروز

فردا – پس فردا – پسین پس فردا

اندک — هندک (پهلوی )

زاد — زات  زاییدن

حرم  با سه فتحه — حرمت داشتن

سیاه زنگی — سیاه زنگباری اهل زنگبار

فرنگی — فرانسوی

ایده آل — آرمانی

افغانی اشتباه است — افغان یا افغانستانی

تیمور لنگ — امیر تیمور

غرق( خفگی) — شناور (پروازدر آب)

بعد — پس از آن

دایه — دا (لری) مادر

بدن — خواهد شدن

قلعه بزرگ — دژ

می پخش کردن — می گساری

زنبور عسل — مگس انگبین

سه بعدی — سه نما

متر مکعب — سه پهلو

متر مربع — دو پهلو

پذیره — پیشباز

حوض — آبگیر

غم و اندوه — سوگ

عزاداری — سوگواری(زیرا ایرانیان باور به رسایی دارند)

جسد — لاشه

زلزله — زمین لرزه

رقابت — چالش (چلنج)

چهاربهار — چاه بهار اشتباه است

اقامتگاه — بوم گردی ( بومگرد سرای خیام)

رسا و نارسا) ( گویا و ناگویا) — فعل لازم و متعدی)

تسبیح — گردنبند

از دور — دورانه

سنگفرش — سنگپوش

اسیاب بادی —- اسیای بادی ( اسیاب = اسیای ابی)

کجاوه — کجاونگ  کژاونگ

معلومات عمومی — آگاهی های عمومی

فلز — توپال

جو گیر شدن = ورم سقف دهان حیوان وقتی جو گیر می شود

جو گیر = از روی احساسات عمل کردن

شرم آذرم = ادو واژه ی ایرانی

اوژن = افکن

آب زیر کاه =  آب زیر کاه دیده نمی شود

سام نریمان = نریمان نام پدر

فردوسی توسی = فردوسی اهل شهر توس

معطل — درنگ

کنش (کردن) کنش با کسره( کندن)

میل (500 متر) فرسخ( 6000 متر)

ملکه ی ذهن — شهبانوی جان

کاساندان — دانه ی انار

محسوب — برداشت  گمان

عبور و مرور — آمد و شد

مصاحبه — همراهی

جنگ — کارزار  کاری که زار است کار بد

مرور — بازنگری

دی — یکی از نام های اهورامزدا

کنیزک  یاکنیجک — دختر کوچک دوست داشتنی

بسیار یزرگ — کلان(کلانتری)

تلیت — ترید

تکرار — بازگویی باز نویسی

خصوصیات — فروزه

درب — در

فکرمی کنیم — می منیم

پیامبر — پستچی

نیهیب — ترس به زبان پهلوی

در اتومبیل — پس پس پس واپس واپس بس

آرشیتیکت — از آرش می آید

لر — تند و تیز

لهراسب یا لهراسپ — اسب تند و تیز

خوشبختانه — خوش بیارانه

پرستیدن — پیرامون ایستادن

حرام وحلال — روا و ناروا

حرام — حرمت دارد

اولین — نخستین

دومین — دو دیگر

سومین — سه دیگر

بذر — برز ( برزگر)

قیمت — بها ارزش

ظاهر — دیدار

لشکر و لشگر هر دو درست است

خرخر — موزیک خواب

نمودن — نمایش دادن

کیسه ی کرفه — کیسه ی کردار( لباس سدره = پشت کارهای بد را می انداختند که دیگران می بینند و جلو کارهای خوب زیرا ما فقط کارهای خوب خود را می بینیم)

انگشتر — انگشتری

طلافروشی — زرگری

حد — اندازه

ادامه — دنبال — پی

صدا — بانگ

خاطره — یادواره

محصول — فراورده

فریاد — به یاد فر من باش

عصر — ایواره سر شب

گیومه — دو ابروک

بجا — روا

به جا — به جایی

الله الله — آوخ آوخ

توانایی — پایاب

ضرب المثل — زبانزد

نقشه — نخشه

رکیب — رکاب

رکیب — عربی به چم دو سوار

عرض ادب و احترام — درود

صدات کردم — بانگت زدم  جارت زدم

ترجمان — ترگمان

ظهر — نیمروز

نیمروز — سرزمین سیستان و بلوچستان   جنوب

دیکتاتور — دیکته می کند ستمگر نیست

ستمگر— به جای دیکتاتور به کار ببریم

طبق — خوانچه

زیارت — نیاز

خواهشا — با خواهش

عقب — واپس

لعنت — نفرین

بذر — برز(برزگر)

سرا — جایی که بسر می بریم سر آ

سال کبیسه — سال وخیزکی

بهداشت — به داشتن

رقص — دست افشانی

حتما — بی گمان

مطمعننا — بی گمان

صبح — بامداد

تاخیر — دیرکرد

بعضی اوقات — گاهی

غلط مصطلح — اشتباه همگانی

عادت — خو

قرن — سده

نوستالژی — گذشته گرایی , نگرشی به گذشته

عقب عقب — پسک پسک

بلافاصله — زود, بی درنگ

معلوم — پیدا

خاطرات — یادمان ها

مشورت — رایزنی

حبوبات — بنشن

فرهنگ سازی — زمینه سازی

آگر — آتش

سقف — آسمانه

مسول — دست اندر کار

گرازان — خرامان

زادن — زاتن  (ژنتیکی)

رباعی — چهار پاره

دفعه — بار

مدیتیت — خود آرامی کردن

قرنطینه — چلبست

ویر — یاد

باعث — انگیزه

برخی — شماری

معنا — مانا

رسم — آیین

فارغ التحصیل — درس خوانده

مرجع — سر چشمه

اجتماع — همبود گاه

راجع به — در باره ی

عطر — بو

مینیاتور — نازک نگاری

میلادی — ترسایی

ثقیل — سنگین

لباس — رخت

استراحت — آسایش

خوشحال — شادکام

ناسیونالیسم — مردم گرایی

مطلب — سخن

عمومی — همگانی

شرکت کنندگان — باشندگان

ضربه — کوبه

صدا — آوا

مابقی — دنباله

بذر — برز

ادامه — پی گیری

رنسانس — روش نوین

هویت — شناسه

سلیقه — پسند

با تلاش — به کوشایی

ضبط کردن — برگیری

برق — کهربا

عقب رفتیم — پس نشستیم

محصول — فراورده

کلیپ — نماهنگ

پس از آن — پسایند آن

غنی کردن — بارور کردن

حرف — گپ

وسط — میان جا

حرف — گپ

پسایند — پس از آن

آنها — برای جانوران و اشیا بکار می رود

آنان — برای انسان بکار می رود

مرجع— سرچشمه

خوشه ی کوچک انگور — خوشک

اجتماع — هم بودگاه

مشورت — رایزنی

متنوع — جوراجور – گوناگون – رنگارنگ

مقدس — سپنتا

صبحانه — ناشتایی

حرفه و فن — پیشه و فن

سند — بنچاک

هم عقیده — هم اندیش

صدا — بانک

با شخصیت — خوش منش

افغانستان — کابلستان

یزدان — ایزدان

صلات — نماز

شاهد — گواه

فوق العاده — شاهکار

وستا — پنهان

اوستا — آشکار

عزیز — گرامی

مختص — ویژه

مشورت — رایزنی

رباعی — چهارپاره

ابن سینا — پور سینا

شیعه — پیرو

فکر گردن — گمان کردن

ملکه ی ذهن — شهبانوی اندیش

در ضمن — همچنین

لباس — رخت , تن پوش

تینا — یگانه

اطاعت — پیروی , پذیرش

هر چقدر — هر اندازه

جلد — پوشینه

انتظار — چشمداشت

تعریف کردن — گفتن

قرمز— سرخ

ساکت — خاموش

فعل — کارواژه

ادبیات — ادب

جراحی — کارپزشکی

کوه هند — کوه بلند

خرافات — کهنه انگاری

مستمر — پیوسته , پی در پی

شفق — پگاه

تاجیک — پارسی بان

علالسویه — برابر

عزیز — فرمند

جار — لوستر

آریایی — شریف

بغداد — بغ (خدا ) خدا داد

تفسیر — زند

کمچه — ملاقه

پادشاهی — شهریاری آرزو شده

خداداد — بغداد ( بغ- خدا )

برابر — عل السویه

زند — تفسیر

فرمند — عزیز

لوستر — جار

پادورزی — مخالفت

پارس — راستگو

آریایی — شریف ( نژاد نیست )

بسته ی گوهر — درج

نازنین — عزیز

پگاه — شفق

پدافند — دفاع

زهره — کیسه ی صفرای باد کرده

پارسی زبان — تاجیک